DOĞAL HUKUK VE OMBUDSMAN: OMBUDSMANİŞİMİN KÜLTÜREL/FELSEFİ TEMELLERİ ÜZERİNE BİR BAKIŞ
NATURAL LAW AND THE OMBUDSMAN: A LOOK AT THE CULTURAL/PHILOSOPHY FOUNDATIONS OF THE OMBUDSMANANCE
Özet Görüntüleme: 67
/ 
PDF İndirme: 19
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15093947Anahtar Kelimeler:
Doğal Hukuk, Ombudsmanişim, Kültür/Felsefe, TemelÖzet
Ombudsman, kamu yönetimi sorunlarına karşı bir devlette vatandaşlardan şikâyet alarak görev yapan bir teşkilattır. Dünyada ilk defa 18. Yüzyılda İsveç’te ortaya çıkmıştır. Günümüzde tüm çağdaş devletlerde ve diğer kıtalarda farklı devletlerde uygulanmaktadır. Doğal hukuk da binlerce yıllık bir hukuk geleneği olarak günümüze kadar ulaşmış bir yasa, adalet, hak üzerine fikir üreten bir kuramdır. Çağdaş doğal hukukun özellikle İngiliz ve Anglo-Sakson kökenli analitik felsefe ile olan ilişkisi, ombudsman üzerinden bir katkı ile çalışmada sunulmaktadır. Bu bakımdan da, doğal hukuk ve ombudsman arasında derin bir bağ olduğu söylenebilir. Kuram ve kavram üretme bağlamında bu bağın ve diğer açıklamaların oldukça önemli bir yöntem sağladığı düşünülmektedir. Bu çalışmada, daha önce literatüre kazandırılan ombudsmanişimin doğal hukuk ile kültürel/felsefi temellerinin kurulması amaçlanmaktadır. Ombudsmanişim, özellikle sübjektif doğal hak anlayışı ile doğal hukuka etki etmektedir. Çalışmanın yöntemi, literatür taramasıdır. Çalışmanın sonuçlarına göre; ombudsmanişim çağdaş doğal hukuk geleneğine ombudsman teorisi üzerinden katkı vermektedir. Ahlak ve adaleti hukuk üretme mantığının temeline taşımaktadır.
Referanslar
Aktaş, S. (2011). Prosedürel Doğal Hukuk: Lon L. Fuller’in Hukuk Kavramı. Oniki Levha Yayıncılık.
Aydın, M. B. (2015). İyi İnsanlar Kötü Kurallara İtaat Etmez: Gustav Radbruch, Çağdaş Hukuk Düşüncesine Giriş, Ed. E. Uzun, İthaki Yayınları.
Badam, Y. (2021). Doğal Hukuk Fikri. TIHEK Academic Journal, 4(6) 149-171.
Bayles, M. D. (2015). Hukuk Felsefesi Neye Dairdir? Hukuk Kuramları, Tanımları, Kavramları Ya Da Kavrayışları Mı?, Çev. Uğur Dinç, İÜHFM, LXXIII(2), 393-408.
Bayram, M. (2022). Hukukun İki Bedeni: Doğal ve Pozitif Hukuk Dikotomisinde Aristoteles’in Yeri, FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), Güz, 34, 25-43.
Beyleveld, D. ve Brownsword, R. (1985). The Practical Difference between Natural-Law Theory and Legal Positivism. Oxford Journal of Legal Studies, 5(1Spring), 1-32.
Bix, B. H. (2004). Doğal Hukuk: Modern Gelenek, Çev. Ertuğrul Uzun. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(2), 291-343.
Burlamaqui, J. J. (2019). Doğal Hukukun İlkeleri, Çev. B. Asal. Pinhan Yayıncılık.
Can, N. (2007). Çağdaş Siyaset Felsefesinde Adalet Kavramının Yeri ve Önemi. Felsefe Dünyası, 1(45), 1-13.
D’entreves, A. P. (2023). Doğal Hukuk: Hukuk Felsefesine Bir Giriş, Çev. F. Kararmaz. Zoe Kitap.
Demirbaş, Ç. E. (2023). İnsancıl Müdahalenin Kurucu Felsefi Dayanakları Üzerine Bir İnceleme: Doğal Hukuk, Kant ve Deontoloji. International Journal of Social Inquiry, 16(1), 315-331.
Dinç, U. (2014). Semantik Doğal Hukuk ve Hukuki Yorum. Legal Yayıncılık.
Doğan, K. C. (2021). Ombudsman Teorisi: İnterdisipliner Bir Analiz. International Social Sciences Studies Journal, 7(91), 5182-5190.
Doğan, K. C. (2022). Jürgen Habermas’ta Katılım, Demokrasi ve Meşruiyet Kavramları: Ombudsman Yönetişimi Üzerine Düşünmek. International Social Sciences Studies Journal, 8(96), 1190- 1203.
Doğan, K. C. (2023). Francis Fukuyama’da Tarihin Sonu, İdeoloji ve Güven Kavramları: Ombudsmanı Eksenine Oturtmak. New Era International Journal of Interdisciplinary Social Researches, 8(18), 1-18.
Doğan, K. C. (2024a). John Rawls’ta Toplum Sözleşmesi, Adalet ve Hakkaniyet Kavramları: Ombudsman Modeli Kurmak. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 10(37), 157-174.
Doğan, K. C. (2024b). Ombudsmanişim: Anglo-Sakson Coğrafyadan Ek Referanslar. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 10(45), 57-61.
Dworkin, R. (2018). Hukukun Hükümranlığı, Çev. E. Uzun, Nora Kitap.
Geçit, B. (2014). John Locke’da Mülkiyet Hakkının Sınırları: Doğal Hukuk Temelinde Bir Değerlendirme. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 4(1), 91-113.
George, R. P. (2001). Natural Law, the Constitution, and the Theory and Practice of Judicial Review. Fordham Law Review, 69(6), 2269-2283.
George, R. P. (2004). In Defense of Natural Law. Oxford University Press.
Hart, H. L. A. (2015). Hukuk, Özgürlük ve Ahlak. Çev. E. Öz, Dost Kitabevi.
Hegel, G. W. F. (2013). Anahatlarda Tüze Felsefesi ya da Doğal Hak ve Politik Bilim, Çev. A. Yardımlı. İdea Yayınevi.
İşsevenler, O. V. (2021). Doğal Hukuk Sorunu: Aristoteles’in Politika’sı & Hoobes’un Leviathan’ı. Pinhan Yayıncılık.
Öğütçü, M. (2005). Doğal Hukuk ve Pozitif Hukuk Işığında İnsan Hakları Alanındaki Bazı Kavramlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7, 555-616.
Özkan, M. S. (2023). Doğal Hukukun Pozitif Hukuka ve Siyaset Felsefesine Etkileri. Nobel Basım Yayım.
Parlak, B. ve Doğan, K.C. (2021). A Methodological Analysis on The Restructuring of Social Sciences in The Context of Ombudsman Paradigm, Liberal Democracy and The Annales School. International Social Sciences Studies Journal, 7(76), 40-58.
Pirie, F. (2022). Hukuk Antropolojisi: Kabile, Kadı, Yargıç, Çev. S. Erçin. Fol Kitap.
Pufendorf, S. (2023). Doğal Hukuka Göre İnsanın ve Yurttaşın Ödevi, Çev. R. Kuldaşlı, Timaş Yayınları.
Raz, J. (2022). Otorite İle Yorum Arasında Hukuk Teorisi, Çev. E. Uzun. Fol Kitap.
Rickaby, J. (2024). Ahlak Felsefesi: Etik, Deontoloji ve Doğal Hukuk, Çev. L. Bayır. Dorlion Yayınları.
Sandel, M. J. (2022). Adalet: Yapılması Gereken Doğru Şey Nedir?, Çev. M. Kocaoğlu. Felix Kitap.
Satıcı, M. (2020). Modernizmi ve Postmodernizmi Hukuk Aracılığıyla Okumak. JOMOPS, July, 1(1), 30-37.
Strauss, L. (2023). Doğal Hak ve Tarih, Çev. M. Erşen. Ayrıntı Yayınları.
Şahin Ceylan, Ş. (2017). H. L. A. Hart’a Göre Hukuk-Ahlak İlişkisi, H.L.A. Hart ve Hukuk-Ahlak Ayrımı, Ed. Sercan Gürler, Tekin Yayınevi.
Şahin Ünver, F. S. (2021). Hukuk Sistemimizin Kimlik Sorunu (I): Doğal Hukuk-Hukuki Pozitivizm. MHFD, 2, 177-228.
Tollefsen, C. (2023). Doğal Hukuk, Temel İyiler ve Pratik Akıl, Çev. O. V. İşsevenler, Doğal Hukukçu Hukukbilim, Ed. G. Duke, R. P. George, Zoe Kitap.
Uslu, C. (2009). Doğal Hukuk ve Doğal Haklar: İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, Liberte.
Uygun, O. (2023). Hukuk Teorileri. Oniki Levha Yayınları.
İndir
Yayın Tarihi
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Usbilim Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
